Motivatie nodig? Tips die werken voor korte en lange termijn!

Ben jij altijd gemotiveerd? Waarschijnlijk niet.

Motivatie is iets wat komt en gaat, en vaak komt het niet op de momenten dat je het nodig hebt; op het moment dat iets echt moet gebeuren.

En toch, je zult dingen gedaan moeten krijgen. Als je eenmaal bezig bent, en in een flow komt, dan gaat het vaak wel.

Maar dan moet je eerst beginnen. Die eerste pomodoro timer starten is het lastigste deel.

Dan kun je op zoek naar de typische "motivational quotes" die je zus altijd op Instagram plaatst, of David Goggins video’s gaan kijken, maar laten we eerlijk wezen: die werken zelden écht goed. ¹

Er is een kans van 97,78523% dat je vervolgens gewoon op de bank zit met een "Ja! Ik ga er voor!"

… … …

“… na deze video.”.

Dus, een paar tips voor motivatie die werken. Eerst wat dingen die je gelijk kunt toepassen, dan een paar die je in de toekomst gaan helpen, en ten slotte een bonustip waardoor dit nooit meer een probleem zal zijn.

Trek een sprintje

Wat als je nú moet beginnen? Je hebt geen zin, op Google gezocht naar "hoe krijg ik motivatie, want ik moet nu beginnen", en "BAM!" je leest een artikel op Strategisch Lui. Hoi, welkom.

De beste manier om nu te beginnen is een sprintje te trekken.

Stop met het lezen van dit artikel (je mag later terugkomen, of het gewoon bewaren om later te lezen), maar voor nu is het enige wat je gaat doen één minuut werken aan "het ding".

We hebben het vaker gezegd: je kunt je uitstelgedrag voorbij sprinten.

Moet je een artikel schrijven? Ga één minuut schrijven.

Weet je niet wat je moet schrijven? Maakt niet uit. Als je maar één minuut pen op papier hebt, of vingers op je toetsenbord.

Al schrijf je gewoon 100x "Martijn is een idioot"¹, dan zijn je vingers in ieder geval een warming-up aan het doen.

En nadat je door die eerste minuut heen bent, wordt het veel makkelijker om verder te gaan.

Verander je context

Soms zit je gewoon zo vast in je huidige context, dat dat wat verandering alles is wat je nodig hebt.

Je weet dat je aan de slag moet met je administratie (die veel te veel tijd kost), maar je hebt er absoluut geen zin in.

Dan zit je dan alleen in je kantoortje met mappen en gedoe om je heen, niks aan.

Dus moet je dat ook vooral niet doen. Neem ze lekker mee naar de tuin. Of naar de bank.

Nodig iemand anders uit, en doe het samen — jij jouw administratie, zij die van haar. Ineens is het dan gewoon een gezellige afspraak, waar je toevallig ook nog wat administratie aan het doen bent.

Verander je context niet

Is je context veranderen te veel moeite? Laten we het strategisch lui aanpakken, en je context niet veranderen.

We gaan nog even een keer naar het schrijf-voorbeeld. Je zit op de bank een beetje met je telefoon te spelen, terwijl je weet dat je achter je laptop zou moeten zitten om te gaan schrijven.

Maar… Wie zegt dat dat op je laptop moet?

Nu je toch al op je telefoon zit, waarom zou je daar dan niet gewoon blijven?

Als dat het makkelijker voor je maakt ga je gewoon typen op je telefoon, en doe je net alsof je gewoon gezellig aan het app-en bent.

Open een Notities-app, en schrijf gewoon wat vanaf je telefoon. Ook hier weer: als je eenmaal op gang bent wordt het vanzelf makkelijker.

Beloon jezelf

Dit is de klassieke tip natuurlijk: beloon jezelf.

Dit is wat we als kind leren, en — of het nou goed is of niet — wat ik mijn kinderen ook (impliciet) leer.

Beloningen kunnen groot zijn, of heel klein, maar in ieder geval werken ze vaak wel; op z’n minst op korte termijn.

Combineer dit ook met de eerste tip om het kort te doen: nadat je vijf minuten research gedaan hebt, mag je even met je hond spelen.

Zet dit wel in verhouding natuurlijk. Het is misschien niet helemaal reëel om te zeggen dat je jezelf een nieuwe iPhone cadeau doet, omdat je een thumbnail voor je YouTube video hebt gemaakt.

Voorkomen is beter dan genezen: maak het concreet

Dit waren vooral tips om te zorgen dat je nu aan de slag kunt. Maar eigenlijk willen we dit natuurlijk naar de toekomst goed krijgen, zodat motivatie nooit een probleem is.

Gelukkig zijn daar ook handige tips voor.

Je kunt jezelf bijvoorbeeld de vraag stellen waarom je niet gemotiveerd bent.

Waar wil je jezelf voor motiveren?

Vaak is het omdat je eigenlijk niet helder hebt wat je moet doen.

Wel in een soort van vage "ik moet de schuur opruimen", maar niet écht helder. "Schuur opruimen" omvat zo gigantisch veel, en is zo vaag wat je nú moet doen, dat je geen zin hebt om te beginnen.

Als je het voor jezelf verandert naar "Ik moet kijken welke fiets we willen houden", of "Ik moet die oude barbecue naar de milieustraat brengen" is het ineens een stuk beter te doen. Dat is een concrete actie, die je kunt aanpakken.²

Het is veel makkelijker om jezelf te motiveren voor iets kleins, dan voor iets groots.

(En ja, dit is wat David Allen — en ik — het verschil tussen een project en een eerstvolgende actie zouden noemen.)

Koppel er een deadline aan

Misschien is jouw probleem dat je jezelf pas kunt motiveren productief bent als je een deadline hebt.

In school was je misschien het type dat de nacht voordat je werkstuk af moest zijn alles bij elkaar aan het zoeken was. (En dan bleek dat je een week lang data bij had moeten houden, die je dan nog even snel moest verzinnen.)

Ten eerste zou ik dan zeggen dat het je waarschijnlijk enorm zou helpen om gewoon beter te worden in het werken zonder deadline.

Maar los daarvan, zijn er prima trucjes. Een kunstmatige deadline verzinnen heeft waarschijnlijk geen zin, die ga je gewoon negeren.

Dus moet je gewoon zorgen dat er wel een échte deadline is. Dat betekent dat er een consequentie moet zijn.

Dat kan van alles zijn: misschien moet je de schutting van je broer schilderen; een etentje voor je beste vriendin betalen (waar jij niet meegaat — het moet natuurlijk geen beloning worden!); of 1.000 euro doneren aan de politieke partij die precies tegenovergesteld is van jouw voorkeuren.

Het belangrijkste is dat het iets wat je écht niet wilt. In de zin "Ik zou nog liever x dan y", moet je opletten dat het ding waar je jezelf voor wilt motiveren de "x" is, en de consequentie de "y". 😉

Gebruik liever niet alleen geld als consequentie, want dan is er een redelijke kans dat je het gaat zien als het "afkopen". ("Ik wil best 10 euro betalen om het nu niet te hoeven doen.")

Gebruik een startritueel

Zijn er bepaalde dingen die je veel moet doen, waar je niet altijd de motivatie voor kunt vinden?

Misschien ben je een boek aan het schrijven, en wil je er elke dag een uur aan werken.

Dan kan het helpen om een startritueel te hebben. Dit is een (simpel) ritueel wat je iedere keer uitvoert.

En dan bedoel ik dus ook iedere keer, niet alleen de keren dat je geen zin hebt; dan werkt het niet.

Dit is vooral handig wanneer je het gelijk aan het begin van het project kunt gebruiken (als je nog veel motivatie hebt), zodat het later goed werkt.

Het is uiteindelijk gewoon een vorm van conditionering namelijk; denk maar aan de bekende hond van meneer Pavlov.

Maak het simpel

Het eerste waar je op wilt letten is dat je het heel simpel maakt.

Het moet niet te complex worden, want je moet het iedere keer kunnen doen op dezelfde manier.

Voor mij begint schrijven bijvoorbeeld vaak door een kopje thee of koffie te pakken.

Het kan zijn dat je een Spotify playlist hebt voor bepaald werk (en gebruik het dan alleen daarvoor!¹), of wat vinger-oefeningen doet voor het typen.

Zorg voor momentum

Maak het actief.

De meeste dingen gebeuren in een cyclus: als jij op de bank hangt, voel je je waarschijnlijk lui, en kom je niet van de bank af, en hang je dus op de bank, en voel je je lui, en kom je niet van de bank af, en hang je dus op de bank, en …

We hebben het eerder gezegd in de tips voor succesvol thuis werken: het is prima om te beginnen door een blokje om te lopen.

Dat is niet hetzelfde als het advies om gewoon regelmatig te wandelen, want dat duurt dan weer te lang, waardoor het niet simpel meer is.

Maar zorg in ieder geval dat je iets doet waarmee je een beetje in een actieve houding komt.

Doe het elke keer

En nu het belangrijkste: doe het elke keer. Als je dit alleen gaat toepassen als je niet gemotiveerd bent heeft het geen zin, want dan is die hele "koppeling" er niet.

Doe dit juist als je wél gemotiveerd bent, zodat het straks een beetje vanzelf gaat: nadat je [je thee gepakt hebt], ga je [schrijven].

En anders: acceptatie

En dan ten slotte…

Soms werkt dit allemaal niet. Kun je jezelf gewoon niet motiveren.

Wat dan?

Heel eerlijk: dan zul je moeten accepteren dat wij als mensen soms dingen moeten doen waar we geen zin in hebben. Misschien kun je het automatiseren of delegeren, maar als het moet gebeuren, en je moet het zelf doen, en het moet nu…

Dan zul je het gewoon moeten doen. Jezelf er over heen zetten, en iets doen waar je geen zin in hebt.

Of besluit 100% om het niet te doen, en laat het los.

Maar als het iets is wat je wilt (of waar je het eindresultaat wilt) kun je niet gaan wachten tot je gemotiveerd bent. Soms moet je gewoon beginnen.

Of, zoals William Faulkner het (mogelijk) zo mooi zei:

Well, of course I write on inspiration. Fortunately, it strikes every morning at a quarter past nine.